"ЧАШНИКСКИЙ РАЙОННЫЙ ЦЕНТР КУЛЬТУРЫ И НАРОДНОГО ТВОРЧЕСТВА"

Хрысціянскія праваслаўныя святы настолькі цесна перапляліся з народнымі старажытнымі вераваннямі, славянскімі звычаямі, што бывае цяжка вызначыць, ці выпадкова супадзенне дат, традыцый і абрадаў.

22 сакавіка ў Кругліцкім сельскім Доме культуры прайшло свята "Саракі". Народны фальклорны калектыў “Кругліца” сумесна з дзіцячым фальклорным калектывам “Крынічанька” пастараліся як мага глыбей паглыбіцца ў гісторыю, каб як мага праўдападобней і дакладней адлюстраваць усе абрады і дзейства гэтага свята. Спецыяльна, па старых рэцэптах бабуль, па іх расказах, як і з якімі словамі, былі выпечаны «жаўрукі» - адмысловага выгляду абрадавыя печывы. Гэтак жа, былі вывучаныя песні і карагоды, традыцыйна выкананыя ў гэты дзень. Як і прынята, у гэтае свята, усе прысутныя без стомы заклікалі вясну. Па завяршэнні мерапрыемства, госці і ўдзельнікі свята былі пачаставаны печанымі жаўрукамі.

Мноства назваў аднаго свята: жаўрукі, Кулікі, Саракі - свята адраджэння прыроды 22 сакавіка. Здавалася б, усе назвы звязаныя з птушкамі, ды толькі Сарокі - не белабокія Прыгажуні, а сорак севастыйскіх пакутнікаў, якія не адракліся ад Хрыста пад катаваннямі рымлян. У праваслаўі – вельмі паважаная свята, выпадая на Вялікі Пост. А зараз аб супадзеннях: сорак пакутнікаў, сорак відаў птушак у гэты дзень прылятаюць з поўдня, пасля сарака дзён адсутнасці на небасхіле з'яўляюцца Плеяды - сакральнае сузор'е ў славян, месцазнаходжанне душ продкаў. Было роўна сорак пакутнікаў? Быць можа, птушак не сорак відаў вяртаецца? Што першасна: народныя назіранні за космасам або біблейскія гісторыі? Наўрад ці існуе бясспрэчны адказ: - традыцыі ў дзень жаўрукоў прыгожыя, так што ў любым выпадку свята захаваецца ў народнай памяці. У гэты дзень душы прашчураў ўвасабляюцца ў птушак і злятаюцца зграямі да сваіх нашчадкаў. Жанчыны выпякаюць булачкі - жаўрукі, раздаюць іх дзецям. Дзеткі, насадзіўшы іх на жэрдкі, носяцца па акрузе, заклікаюць вясну, потым з'ядаюць, пашкадаваўшы галоўку птушачкі. Яе яны прыносяць маці і спяваюць:

Як жаўрук высока лётаў,

Лён каб такім вырастаў.

Каб галоўка лёну была,

Як у птушачкі кругла.

Дзяўчыны песнямі-вяснянкамі заклікалі вясну, збіраючыся на зялёных пагорках. Калі жанчына разрывала ў Сарокі 40 ніцяных пасмаў, ламала 40 лучынак, то разбурала ледзяныя сувязі, скавалі прыроду зімовай сцюжай. Разам з прыходам цяпла, даўжэе дзень, і сыходзілі прэч пераможаныя сонцам 40 відаў злых ліхаманак. На начным небасхіле запальвалася зноў сузор'е Плеяд, азначаючы ўрачыстасць светлых сіл над паскуддзем. Раней было прынята памінаць памерлых.